Kosmos wciąż stanowi zagadkę dla naukowców, ale nieodmiennie fascynuje zarówno badaczy, jak i zwykłych ludzi. Oprócz skrupulatnie przygotowywanych lotów załogowych w przestrzeń kosmiczną wysyła się również różnego rodzaju satelity i promy kosmiczne. Poza naszą planetą znajdują się także stacje badawcze, w których przebywają wyszkoleni astronauci. Jedną z nich jest Międzynarodowa Stacja Kosmiczna ISS, poniżej przeczytasz kilka ciekawostek o niej.
Czym jest Międzynarodowa Stacja Kosmiczna?
Międzynarodowa Stacja Kosmiczna ISS (International Space Station) to pierwsza stacja badawcza w kosmosie, która powstała przy współpracy kilku krajów. W projekcie tworzenia i rozbudowy poszczególnych modułów biorą udział: Stany Zjednoczone, Rosja, Japonia, Kanada oraz 11 państw, które zrzeszone są w Europejskiej Agencji Kosmicznej. Pierwsze plany stworzenia takiej stacji kosmicznej pojawiły się już w 1984 roku. Ówczesny prezydent USA, Ronald Reagan, obiecał budowę nietypowego, kosmicznego laboratorium orbitującego wokół Ziemi. Międzynarodowa Stacja Kosmiczna jest bowiem przede wszystkim miejscem przeprowadzania badań i testów, rozwijających dostępne obecnie technologie oraz poszerzających stan naszej wiedzy.
Stacja Kosmiczna ISS jest najdroższym tego typu projektem w historii ludzkości. Pierwsze moduły pojawiły się w przestrzeni kosmicznej w 1998 roku. Na kolejne rozbudowy wydano łącznie 150 miliardów dolarów, czyli prawie 600 miliardów złotych. W październiku 2000 roku trzech astronautów, dwóch Rosjan i jeden Amerykanin, poleciało na Międzynarodową Stację Kosmiczną. Od tamtego czasu, przez 20 lat, na jej pokładzie nieustannie znajduje się przynajmniej jeden członek załogi. W efekcie od dwóch dekad astronauci nieprzerwanie pracują nad ulepszaniem znanych nam technologii. Stacja Kosmiczna to pozaziemskie laboratorium, które służy również jako miejsce odwiedzin dla zamożnych turystów.
Ciekawostki o Międzynarodowej Stacji Kosmicznej
♦ Jak wygląda Międzynarodowa Stacja Kosmiczna? Obecnie składa się z 16 modułów, których ostatecznie ma być 17. Umieszczane były one w przestrzeni kosmicznej stopniowo. Łącznie odbyto 42 loty, którymi przetransportowano moduły na orbitę. 37 misji poprowadzili Amerykanie, a 5 Rosjanie, czyli przedstawiciele dwóch głównych krajów, dzięki którym powstała Międzynarodowa Stacja Kosmiczna. Wymiary tego pozaziemskiego laboratorium są duże, jego obecna długość wynosi 109 m, a waga to ok. 450 ton.
♦ Od początku istnienia Międzynarodowej Stacji Kosmicznej nieustannie znajdują się na niej członkowie załogi. Przez 20 lat pojawiło się na niej 241 osób, którzy przybyli na jej pokład podczas 64 wypraw. Obecnie na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej może przebywać jednocześnie sześciu członków załogi. Do 2009 roku mogły znajdować się tam jedynie trzy osoby.
♦ Do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej mogą przylatywać również odwiedzający. Pierwszy turysta w Kosmosie pojawiła się na pokładzie ISS w 2001 roku. Był to amerykański milioner Dennis Tito. Podróż na Międzynarodową Stację Kosmiczną kosztowała go 20 milionów dolarów. Tito spędził na jej pokładzie osiem dni. ISS to miejsce nie tylko odwiedzin turystów, ale także ślubów. W sierpniu 2003 roku na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej odbył się ślub rosyjskiego astronauty. Jurij Malenczenko, ożenił się z przebywającą w tym czasie w Teksasie Ekateriną Dimitriewą.
♦ Międzynarodową Stację Kosmiczną można zobaczyć z Ziemi, gdy przelatuje ona nad danym miejscem. Jest najjaśniejszym punktem na niebie, dlatego trudno ją przeoczyć. Jeśli zastanawiasz się, kiedy Międzynarodowa Stacja Kosmiczna przelatuje nad Polską, możesz łatwo sprawdzić to na specjalnych stronach internetowych. Możesz także pobrać odpowiednią aplikację na swoje urządzenie. Wystarczy w wyszukiwarce wpisać nazwę stacji ISS, i znaleźć właściwy program. Lokalizator GPS ustali współrzędne miejsca, w którym się znajdujesz, co pozwoli aplikacji dokładnie określić moment przelotu stacji kosmicznej nad Twoim miejscem pobytu. Przeloty ISS nad Polską można sprawdzić także na stronie internetowej Heavens Above.
♦ Międzynarodowa Stacja Kosmiczna porusza się po orbicie, która znajduje się ok. 400 km nad Ziemią. Przelot ISS wokół całej planety zajmuje ok. 90 minut. Można w ten sposób obliczyć, jak szybko porusza się stacja. Jeśli okrąża ona Ziemię w mniej niż 2 godziny, oznacza to, że prędkość ISS to ok. 7,7 km/s. Często zdarza się, że orbita stacji układa się w specyficzny sposób, co skutkuje dobrą widocznością ISS w godzinach porannych lub wieczornych.
♦ Miłośnicy Kosmosu mogą łatwo sprawdzić, jak wygląda Międzynarodowa Stacja Kosmiczna. Na żywo odbywa się w niej między innymi transmisja radiowa. Na specjalnych stronach internetowych można obserwować widok Ziemi z pokładu ISS. Jest to możliwe dzięki kamerom zainstalowanym na powierzchni stacji kosmicznej. Obraz udostępniany jest przez NASA. Wiele osób zastanawia się również, jak wygląda stacja ISS i jej wnętrze. Międzynarodowa Stacja Kosmiczna pokazana jest na licznych filmach nagranych przez astronautów, którzy dzielą się swoim codziennym życiem. Nagrania można łatwo znaleźć w Internecie.
♦ Międzynarodowa Stacja Kosmiczna pełna jest wyzwań, z którymi muszą mierzyć się przebywający na niej astronauci. Problemy pojawiały się już na etapie transportowania modułów do budowy. W 1986 roku i w 2003 roku miały miejsce katastrofy promów Columbia i Challenger. Astronauci również na stacji kosmicznej zmagają się z różnymi trudnościami. Przykładem jest awaria panelu słonecznego, która miała miejsce w 2007 roku. Jego naprawa wymagała pełnej improwizacji ze strony astronautów w bardzo niesprzyjających warunkach. Przebywające na stacji kosmicznej osoby często muszą odbywać wymagające spacery kosmiczne wokół powierzchni ISS. Najdłuższy z nich trwał 7 godzin i 19 minut. Zagrożeniem dla samej stacji są „kosmiczne śmieci”. Fragmenty satelitów, najczęściej zniszczonych na skutek zderzenia z ciałem niebieskim, poruszają się po orbicie z bardzo dużą prędkością. Jeśli uderzą w powierzchnię stacji, mogą doprowadzić do jej trwałego uszkodzenia. Dlatego zdarza się, że ISS musi wykonywać uniki, a sami astronauci chowają się do specjalnych kapsuł. Stacja wykorzystuje silniki, aby zmienić swoją pozycję, a tym samym uniknąć zderzenia z nadlatującymi fragmentami satelity. Na ISS trudne są nie tylko wyjątkowe sytuacje i awarie, ale także zwykła codzienność. Astronauci muszą zmagać się brakiem grawitacji, co skutkuje zaburzeniami przepływu krwi w ciele. Dodatkowo wokół stacji panują zmienne temperatury, ISS znajduje się w pełnym słońcu, aby zaraz skryć się w cieniu. To powoduje, że materiały, z których wykonano stację, nieustannie sprężają się i rozprężają, co powoduje nieprzyjemne i głośne trzeszczenie. Najdłużej na pokładzie ISS przebywał astronauta Scott Kelly, który spędził tam 342 dni. Określił on ten czas jako bardzo wymagający i pełen niedogodności.
♦ Międzynarodowa Stacja Kosmiczna z Ziemi wydaje się tylko małym, bardzo jasnym punktem na niebie. Jest to jednak miejsce, w którym przeprowadza się ważne badania i testy. ISS to laboratorium, które znacząco wpływa na nasze życie na Ziemi. Na stacji wykonano ponad 3 tysiące różnych eksperymentów, a większość z nich pozwoliła poprawić stan wiedzy naukowej. Duża część badań na ISS dotyczy mikrograwitacji. Prędkość Międzynarodowej Stacji Kosmicznej sprawia, że panujące na niej warunki odpowiadają 0,001% przyciągania ziemskiego. Na pokładzie ISS przeprowadzane są więc badania dotyczące wpływu mikrograwitacji na ludzkie DNA. Naukowcy uznali, że warunki, których nie można odtworzyć na Ziemi, mogą mieć wpływ na leczenie różnych chorób. Choć do tej pory badacze na ISS nie dokonali przełomowych odkryć, eksperymenty przeprowadzane na stacji kosmicznej znacząco wpłynęły na stan nauki. Mikrograwitacja pozwoliła lepiej poznać chorobę Parkinsona, czy chorobę Alzheimera. Ponadto pomaga w przeciwdziałaniu zaników mięśni oraz kości, co daje nadzieje na skuteczną walkę z osteoporozą w przyszłości. Również badania na ISS pozwoliły podnieść poziom oczyszczania wody. Na stacji kosmicznej aż 93% zużytej wody zostaje odzyskanej do ponownego użytku. Ulepszone systemy zaczerpnięte z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej mogą poprawić sytuację rezerw wody na Ziemi w przyszłości. Badacze na ISS przeprowadzają również badania z kryształkami białka. Ich wyniki dają nadzieję na opracowanie skutecznych leków, które mogłyby pomóc w walce z takimi chorobami jak nowotwory, choroby dziąseł, czy dystrofia mięśniowa. Na ISS przeprowadzane są także badania nad piątym, nieznanym dotąd, stanem skupienia. Nazywany jest on kondensatem Bosego-Einsteina. Przede wszystkim jednak Międzynarodowa Stacja Kosmiczna pomaga w zapobieganiu klęskom żywiołowym. Obserwacja zjawisk pogodowych z orbity Ziemi pozwala lepiej zrozumieć ich naturę, a tym samym przeciwdziałać powstawaniu powodzi, huraganów, czy pożarów.
♦ Owocem współpracy wielu krajów jest Międzynarodowa Stacja Kosmiczna. Producenci poszczególnych modułów i elementów pochodzą z różnych miejsc na Ziemi. W budowę ISS swój wkład mieli także Polacy. Na jednym z modułów powstałych w 2008 roku w Europejskiej Agencji Kosmicznej pojawił się napis „Wroclaw University of Technology”. W ramach programu ARISS (Amateur Radio on the International Space Station) umożliwiono komunikację radiową pomiędzy radioamatorami na Ziemi a załogą Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Częścią tego projektu są anteny, które zostały zaprojektowane przez polski zespół.
♦ Plany na przyszłość przewidują udostępnienie stacji kosmicznej prywatnym przedsiębiorcom. Będzie to oznaczało, że firmy mogą sfinansować własne moduły, które zostaną dołączone do ISS. W efekcie powstawać będą prywatne stacje kosmiczne. NASA planując otwarcie stacji dla sektorów prywatnych, stara się zmniejszyć olbrzymie koszty związane z utrzymaniem, naprawą i rozbudową Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Ponadto większy wkład finansowy firm pozwoli na szybszą i efektywniejszą eksplorację kosmosu, a także rozwój przeprowadzanych na pokładzie ISS badań. W rezultacie eksperymenty w kosmicznym laboratorium mogą przynieść przełomowe odkrycia, które zrewolucjonizują naukę.
Dodaj komentarz
0 KOMENTARZ