Każda osoba planująca kupić nowy telewizor będzie musiała zdecydować, w jaką matrycę ma być wyposażone urządzenie. Obecnie najchętniej kupowane są modele OLED i QLED, jednak nie wszyscy potrafią wskazać podstawowe różnice pomiędzy nimi. Postanowiliśmy rozwiać wszystkie wątpliwości i podpowiedzieć, jaki telewizor wybrać.
LED, OLED czy QLED – dlaczego matryca ma tak duże znaczenie?
Kupując nowy telewizor, musimy zwrócić uwagę na kilka ważnych kwestii, w tym: Wielkość ekranu, wykorzystane technologie, dostęp do Smart TV czy dodatkowe funkcje. Bardzo istotne jest również to, aby urządzenie było wyposażone w odpowiednią matrycę. Dlaczego? To ona odpowiada za jakość obrazu, w szczególności odwzorowanie kolorów, głębię czerni i kontrast. Musimy dobrze zastanowić się, co wybrać: LED, OLED czy QLED? Pierwsza ze wspomnianych technologii jest najstarsza, to matryca z diodami LED, które mogą być rozmieszczone po bokach lub na środku ekranu. Telewizory LED są stosunkowo tanie, dlatego wciąż są chętnie kupowane. Pod względem działania przypominają urządzenia LCD z lampą fluorescencyjną, jednak zapewniają głębszą czerń, lepszy kontrast barw, a w dodatku pobierają mniej energii elektrycznej. Urządzenia z matrycą LED mają także swoje wady, do tych podstawowych zaliczamy: Gorszy kąt widzenia (dlatego zwykle konieczne jest siedzenie naprzeciwko ekranu) i nierównomierne podświetlenie obrazu w przypadku modeli z diodami umieszczonymi na krawędzi. Aby zapomnieć o tego typu problemach, coraz więcej osób decyduje się na sprzęt z matrycą OLED lub QLED. Aby być zadowolonym z zakupu nowego telewizora, warto wiedzieć, jakie są najważniejsze różnice pomiędzy wspomnianymi technologiami.
Co to jest OLED?
OLED to skrót od angielskiego wyrażenia Organic Light Emitting Diode, oznaczającego organiczną diodę elektroluminescencyjną. Taki wyświetlacz jest zbudowany z kilkudziesięciu bardzo cienkich materiałów organicznych świecących za sprawą prądu. Ze względu na to, że to sam panel wytwarza światło, określa się go mianem samoemisyjnego. Dla porównania matryca LCD jest transmisyjna, gdyż przepuszcza światło z zewnętrznego źródła (podświetlenia). Diody elektroluminescencyjne są wykonane z polimerów, czyli organicznych substancji chemicznych i każda z nich pełni funkcję piksela na wyświetlaczu. W telewizorach LED wygląda to nieco inaczej, ponieważ piksele są tworzone zazwyczaj z trzech diod: Czerwonej, zielonej oraz niebieskiej, a czasami nawet z czterech. Jest kilka rodzajów wyświetlaczy OLED, m.in. White OLED oraz AMOLED. Ten pierwszy inaczej określany jest mianem OLED WRGB, jest wyposażony w dodatkowy subpiksel odpowiadający za emitowanie białego światła. Takie rozwiązanie ma zwiększać wierność odwzorowania kolorów oraz zakres tonalny. W przypadku wyświetlacza AMOLED na każdą elektrodę nanosi się dodatkową warstwę tranzystorów TFT, dlatego wszystkimi pikselami można sterować osobno, zmniejszając przy tym zużycie energii elektrycznej.
Ponieważ zastosowanie matrycy OLED pozwala na rezygnację z dodatkowego podświetlenia, wyposażone w nią telewizory często mają bardzo cienką obudowę. Uważa się, że w przyszłości będą one wyróżniały się też półprzezroczystym wyświetlaczem.
Co to jest QLED?
Technologia QLED wykorzystuje kropki kwantowe (inaczej plamki), a jej skrót pochodzi od wyrażenia Quantum dot LED. Tak naprawdę jest to rozszerzenie paneli LCD, a wspomniane kropki kwantowe to nanocząstki, które mogą modyfikować padające na nie światło, zmieniając długość fali. Te większe emitują dłuższe, a mniejsze krótsze fale (poprzez dobór kropek możliwe jest precyzyjne kontrolowanie właściwości fali światła). Plamki montuje się pomiędzy filtrami kolorów, a podświetleniem ekranu, przepuszcza się przez nie niebieskie światło LED, które zamienia się na dwa inne kolory: Czerwony i zielony.
Kropki kwantowe nie odpowiadają za tworzenie kolorów widzianych na ekranie telewizora. Ostateczne podstawowe barwy RGB powstają w filtrach koloru, plamki dają możliwość optymalnego dopasowania do nich widma światła białego. Należy pamiętać, że QLED to zastrzeżony znak towarowy, którego właścicielem jest firma Samsung Electronics.
Co lepsze: OLED czy QLED?
Jeśli wahamy się, jaki telewizor wybrać: OLED czy QLED, należy przede wszystkim poznać najważniejsze zalety i wady każdego z nich. Obie technologie są nowoczesne, ale można wskazać między nimi pewne różnice. Sprzęty z matrycą OLED gwarantują bardzo wysoki kontrast kolorów, a także głęboką czerń (gdyż każdy piksel można wyłączyć). Przeważnie zapewniają one również szerszy kąt widzenia, co oznacza, że nie musimy siedzieć naprzeciwko ekranu, aby oglądanie filmu było w pełni komfortowe. Technologia OLED jest energooszczędna, więc częste używanie telewizora nie powinno przyczynić się do dużego wzrostu rachunków za prąd. Za jedną z jej najistotniejszych wad uznaje się wysoką cenę. Zakup urządzenia wyposażonego w tego typu matrycę jest zwykle dużym wydatkiem i to bez względu na wielkość ekranu, dlatego warto mieć to na uwadze. Ponadto trudno jest znaleźć telewizor mniejszy niż 48 cali, choć obecnie modele z bardzo małym ekranem i tak nie cieszą się już dużą popularnością. Specjaliści często wspominają też o tym, że materiał organiczny, z którego zbudowany jest wyświetlacz OLED, ulega procesom naturalnego zużycia i wciąż nie ma odpowiednio dużo danych na temat tego, jak będzie wyglądać efektywność działania telewizorów po kilku latach użytkowania.
Cechą wyróżniającą sprzęty QLED jest jaśniejszy obraz, na co wpływa zastosowanie filtru z kropek kwantowych. Z tego powodu bardzo dobrze sprawdzają się one w pomieszczeniach, do których wpada duża ilość naturalnego światła. Lepiej widoczny może być też efekt HDR (High Dynamic Range), czyli technologii szerokiego zakresu dynamiki. Wykorzystanie kropek kwantowych pozwala na poprawę nasycenia oraz jaskrawości kolorów widzianych na ekranie. Jednak ilość dostępnych na rynku telewizorów QLED jest nieco ograniczona ze względu na zastrzeżony znak towarowy (znajdziemy je w ofercie jedynie dwóch producentów). Niemniej jednak nie musimy kupować urządzenia z bardzo dużym ekranem, jeśli nie ma takiej potrzeby, w sklepach znajdziemy nawet 43-calowe modele, a więc nieco mniejsze od tych z technologią OLED. Modele QLED uznaje się za trwalsze, ale ponieważ są one po prostu ulepszoną wersją telewizorów LED, problemem nierzadko jest lekko szara czerń wyświetlana na ekranie.
OLED czy QLED – czy to jedyna istotna kwestia?
Co prawda rodzaj matrycy, w jaką wyposażono telewizor, jest bardzo ważny, ale nie jest to jedyna kwestia, na którą trzeba zwrócić uwagę. Jeśli chcemy być zadowoleni z zakupu, musimy sprawdzić też kilka innych parametrów, przede wszystkim:
♦ Rozdzielczość ekranu – najczęściej kupowane są modele 4K.
♦ Smart TV – pozwala na korzystanie z mediów społecznościowych, serwisów z filmami i serialami online itp.
♦ Dostępne złącza – do najważniejszych należą m.in. USB, HDMI oraz wejście antenowe.
♦ Częstotliwość odświeżania – odgrywa ważną rolę zwłaszcza podczas oglądania dynamicznych scen.
♦ Technologie poprawiające obraz i dźwięk – może to być wspomniana wcześniej funkcja HDR, a także Dolby Digital czy system dźwięku przestrzennego.
♦ Łączność z Internetem – jeśli telewizor ma moduł Wi-Fi, nie wymaga połączenia z Internetem za pomocą kabla.
Wybór właściwego sprzętu często okazuje się kłopotliwy. W razie wątpliwości możemy poprosić o pomoc bardziej doświadczoną osobę, przykładowo sprzedawcę. Dobrym rozwiązaniem jest też sprawdzenie, które urządzenia są obecnie najbardziej popularne i jakie mają zalety oraz wady. W tym pomocny bez wątpienia okaże się ranking telewizorów. Pamiętajmy o tym, aby nie kierować się wyłącznie ceną, bo wtedy istnieje duże ryzyko, że źle dobierzemy urządzenie. To spowoduje, że oglądanie filmów i seriali nie będzie przyjemne.